Κεφάλαιο 5 – Εκτίμηση

 Εισαγωγή

Η εκτίμηση αναγκών των λιμένων αρμοδιότητας της Ο.Λ.ΚΕ. Α.Ε. με τις απαιτούμενες ευκολίες υποδοχής αποβλήτων πλοίων που προσεγγίζουν τους λιμένες ευθύνης και αρμοδιότητάς της, πραγματοποιείται με βάση τα στοιχεία κίνησης των λιμένων, δεδομένα παραληφθέντων ποσοτήτων αποβλήτων κατά τα τελευταία έτη κλπ. Οι λιμένες αρμοδιότητας της Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε. παρουσιάζονται αναλυτικά στο Κεφάλαιο 2 του παρόντος Σχεδίου.

Για την παροχή επαρκών ευκολιών υποδοχής θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη εκτός των πλοίων και του τύπου αυτών, που καταπλέουν στους λιμένες όπως π.χ. η θέση του πλοίου και η συχνή χρήση αγκυροβολίου. Οι λιμενικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να είναι ικανές να δέχονται όλων των ειδών τα απόβλητα του τυχόν επιθυμεί να παραδώσει κάθε τύπος πλοίου, σύμφωνα με την ΚΥΑ 3122.3-15/71164/2021, άρθρο 4.

Ο τύπος του λιμένα της Κέρκυρας είναι μικτής χρήσης ενώ παρουσιάζει έντονο τουριστικό και ακτοπλοϊκό χαρακτήρα. Τα πλοία που ελλιμενίζονται είναι κυρίως Ε/Γ – Ο/Γ κλειστού και ανοικτού τύπου, κρουαζιερόπλοια, αλιευτικά καθώς και μικρά τουριστικά σκάφη.

Με βάση τον τύπο των πλοίων που καταπλέουν στους λιμένες οι ανάγκες ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων περιορίζονται σε:

• Πετρελαιοειδή απόβλητα σύμφωνα με το Annex I της Δ.Σ. MARPOL 73/78,
• Απορρίμματα σύμφωνα με το Annex V της Δ.Σ. MARPOL 73/78
• Λύματα σύμφωνα με το Annex ΙV της Δ.Σ. MARPOL 73/78
• Ουσίες που καταστρέφουν το όζον (ozondepletingsubstances) όπως π.χ. τα CFC’s και HALON, καθώς και εξοπλισμό που περιέχει τέτοιες ουσίες, καθως και υπολείμματα από συστήματα καθαρισμού καυσαερίων πλοίων, σύμφωνα με το Annex VI της Δ.Σ. MARPOL 73/78.

Η Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε., διαθέτει ευκολίες υποδοχής για όλα τα είδη των αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, όπως τα απόβλητα επισκευών, εκτάκτων περιστατικών (π.χ. ναυαγιαιρέσεων), υλικό/ά ακατάλληλο/α για χρήση κ.α., σύμφωνα με τα παραρτήματα της Δ.Σ. MARPOL 73/78.

Παρακάτω γίνεται εκτίμηση της ανάγκης ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων, ανά κατηγορία αποβλήτων, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της Δ.Σ. MARPOL 73/78.

• Πετρελαιοειδή απόβλητα – Annex I

Τα πετρελαιοειδή απόβλητα των πλοίων για τα οποία υπάρχει ανάγκη παράδοσης σε ευκολίες υποδοχής περιορίζονται κυρίως σε απόβλητα μηχανοστασίου πλοίων. Στα απόβλητα αυτά περιλαμβάνονται:

• Πετρελαιοειδή μίγματα χώρων μηχανοστασίου (Oily bilge waters)
• Πετρελαιοειδή κατάλοιπα (Oily residues - sludge)
• Υπολείμματα καθαρισμού δεξαμενών (Scale & sludge from tank cleaning)
• Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ) (Waste lubricants)

Για την εκτίμηση των αναγκών των λιμένων αρμοδιότητας της Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε. για παραλαβές πετρελαιοειδών αποβλήτων πλοίων, με βάση τα στοιχεία αφίξεων πλοίων προηγούμενων ετών, χρησιμοποιείται η ακόλουθη διαδικασία.

Καταρχήν γίνεται εκτίμηση της ημερήσιας κατανάλωσης καυσίμου κάθε πλοίου, με βάση την ισχύ των κυρίων μηχανών, με την παραδοχή ότι λειτουργούν στο 90% της ονομαστικής τους ισχύος, λαμβάνοντας υπόψη τις ώρες λειτουργίας ανά ημέρα και ειδική κατανάλωση καυσίμου 130 gr/HP/hr.

Για τα πλοία που χρησιμοποιούν βαρέα καύσιμα (μαζούτ) θεωρήθηκε παραγωγή πετρελαιοειδών αποβλήτων 2-3 % της ημερήσιας κατανάλωσης καυσίμου, ενώ στα πλοία που χρησιμοποιούν καύσιμο diesel,  ο συντελεστής αυτός θεωρήθηκε 0.5-1%.

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία που παραθέτονται στο Κεφάλαιο 2, οι ποσότητες των υγρών πετρελαιοειδών αποβλήτων που αναμένεται να παραδίδονται, κυμαίνονται στα 2.500 κυβικά μέτρα ανά έτος με περίπου 195 παραδόσεις ανά έτος ή 17 μηνιαίως.

Επιμερίζοντας τα ανωτέρω προκύπτει ότι :

• η μέση ποσότητα προς παράδοση σε χρονικό διάστημα ενός μήνα, ως τάξη μεγέθους, ανέρχεται στα 210 m³/μήνα,
• με διπλασιασμό της παραπάνω τιμής μπορούμε να έχουμε τις μέγιστες αναμενόμενες ποσότητας ‘’peak’’ ανά μήνα, που είναι 420 m³/ μήνα και 34 παραδόσεις μηνιαίως,

Για την ομαλή λειτουργία των παραλαβών θα υπάρχει επαρκής αριθμός βυτιοφόρων οχημάτων κατάλληλης χωρητικότητας. Επιπρόσθετα, λόγω της ποσότητας που δύναται να παραδώσει ένα πλοίο κατά την άφιξη του, της πιθανής ανάγκης παράδοσης αυτής της ποσότητας κατά την αναμονή του πριν την παραβολή του στον προβλήτα, καθώς και της απρόσκοπτης λειτουργίας των εργασιών φορτοεκφόρτωσης στους προβλήτες, η ύπαρξη πλωτών μέσων παραλαβής & μεταφοράς πετρελαιοειδών αποβλήτων θεωρείται επιβεβλημένη.

Τέλος, σε χώρο αρμοδιότητας του ΟΛΚΕ έχει τοποθετηθεί μία κατάλληλη (1) δεξαμενή του 1 m³, προκειμένου να εξυπηρετούνται  τα μικρά σκάφη κυρίως, που παράγουν μικροποσότητες (π.χ. 5-100 λίτρων) πετρελαιοειδών κατάλοιπων και απόβλητων λιπαντικών ελαίων.

Προκειμένου να υπολογιστούν οι μέγιστες ποσότητες που δύνανται να παραδοθούν από τους λοιπούς λιμένες θεωρούμε τα εξής: Ότι τα επιβατικά πλοία που εξυπηρετούν την ακτοπλοϊκή σύνδεση και καταπλέουν στο Λιμένα Λευκίμμης επειδή βρίσκεται σε μικρή απόσταση ο Λιμένας Ηγουμενίτσας, ο οποίος διαθέτει οργανωμένη και εγκεκριμένη υπηρεσία υποδοχής αποβλήτων μπορούν να παραδίδουν εκεί.

• Επικίνδυνες και επιβλαβείς ουσίες χύδην - Annex II

Όπως φαίνεται από το Κεφάλαιο 2 «Πληροφορίες Λιμένων αρμοδιότητας της Ο.Λ.Κ.Ε. ΑΕ» στους λιμένες δεν καταπλέουν δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν επικίνδυνες και επιβλαβείς ουσίες χύδην, σύμφωνα με το Προσάρτημα ΙΙ της Δ.Σ. MARPOL 73/78.

Έτσι για την εξυπηρέτηση των πλοίων που καταπλέουν στους λιμένες αρμοδιότητας του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε. δεν έχει μέχρι σήμερα υπάρξει παράδοση τέτοιων αποβλήτων ώστε η ανάγκη εγκαταστάσεων παραλαβής αυτού του είδους των αποβλήτων παρέλκει.

Άλλωστε, όπως ήδη αναφέρθηκε στο Κεφάλαιο 4 «Τύποι και Ποσότητες Αποβλήτων που παράγονται στα Πλοία» η συνήθης πρακτική στα λιμάνια, όπου οι εν λόγω ουσίες είτε δεν συναντώνται είτε συναντώνται σε περιορισμένες ποσότητες, είναι οι βιομηχανίες που δέχονται τα φορτία, να δέχονται και τα απόβλητα των πλοίων που τα μεταφέρουν.

• Επιβλαβείς ουσίες σε συσκευασμένη μορφή – ANNEX III

Στις απαιτήσεις του Παραρτήματος III για την πρόληψη της θαλάσσια ρύπανσης από επιβλαβείς ουσίες σε συσκευασμένη μορφή, δεν περιλαμβάνεται απαίτηση για παροχή ευκολιών υποδοχής.

Όμως σε περίπτωση που η συσκευασία καταστραφεί και το περιεχόμενο αυτής διαρρεύσει, απαιτούνται ευκολίες υποδοχής με βάση τα προβλεπόμενα στο Προσάρτημα V.  Είναι αναγκαίο να σημειωθεί ότι αυτά τα υπολείμματα και οι κατεστραμμένες συσκευασίες όπου τέτοια υπολείμματα περιέχονται, απαιτούν κατάλληλες προφυλάξεις, για την ασφάλεια του ανθρώπου και την αποφυγή ρύπανσης του περιβάλλοντος.

• Λύματα - Annex IV

Το Προσάρτημα IV της Δ.Σ. MARPOL 73/78, σχετικά με τη ρύπανση της θάλασσας  από τα λύματα των πλοίων τέθηκε σε ισχύ την 27 Σεπτεμβρίου 2003 για τα νέα πλοία άνω των 400 κοχ ή νέα πλοία που μεταφέρουν άνω των 15 επιβατών. Στη Χώρα μας έχει τεθεί σε ισχύ το Π.Δ. 400/96 με το οποίο τίθενται περιορισμοί ως προς τις απορρίψεις λυμάτων πλοίων στη θάλασσα. Με βάση το ανωτέρω Π.Δ. με το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον όλα τα πλοία έχουν συμμορφωθεί, προβλέπεται μεταξύ άλλων και εξοπλισμός αποθήκευσης / επεξεργασίας λυμάτων στα πλοία.

Έτσι, πλοία που διαθέτουν εγκεκριμένο σύστημα βιολογικού καθαρισμού λυμάτων, δεν αναμένεται να παραδώσουν λύματα στις ευκολίες υποδοχής, παρά μόνο σε περίπτωση όπου το σύστημα αυτό βρίσκεται εκτός λειτουργίας. Αντίστοιχα πλοία που δεν διαθέτουν μεν σύστημα επεξεργασίας λυμάτων, αλλά δεξαμενές συγκέντρωσης και εκτελούν πλόες πέραν των 12 ν. μιλίων από την ακτή, αναμένεται να συγκεντρώνουν τα λύματα στις δεξαμενές αυτές και να τα απορρίπτουν σύμφωνα με το Annex IV της Δ.Σ. MARPOL 73/78 και το Π.Δ. 400/96 όταν πλέουν πέραν των 12 μιλίων από την ακτή.

Για την κάλυψη των αναγκών παράδοσης λυμάτων που καταπλέουν στους λιμένες αρμοδιότητας ΟΛΚΕ Α.Ε. ο ανάδοχος των εργασιών περισυλλογής υγρών αποβλήτων των πλοίων θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλα βυτιοφόρα οχήματα μετά από σχετική ειδοποίηση του εξυπηρετούμενου πλοίου. Οπότε σε περίπτωση  που προκύπτει ανάγκη παράδοσης χρειάζεται τουλάχιστον ένα (1) βυτιοφόρο όχημα χωρητικότητας κατ’ ελάχιστον 18m³

• Στερεά Απόβλητα πλοίων - Annex V

Τα απόβλητα που παραδίδουν / ή δύναται να παραδώσουν τα πλοία που καταπλέουν στους λιμένες αρμοδιότητας της ΟΛΚΕ ΑΕ καλύπτουν όλο το φάσμα αυτού συμπεριλαμβανομένων των αποβλήτων που δύναται να προκύψουν από μικροεπισκευές εν πλω, απόβλητα έκτακτων περιστατικών (π.χ. ναυαγιαιρέσεων), υλικό/ά ακατάλληλο/α για χρήση κλπ. 

Η παραλαβή όλων των ειδών των στερεών αποβλήτων θα πραγματοποιείται απευθείας από τα πλοία είτε από ξηράς, στις αποβάθρες των λιμένων, είτε δια θαλάσσης ανάλογα με τη θέση του εξυπηρετούμενου πλοίου. Η ανάδοχος εταιρεία παραλαβής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή ευθύνης και αρμοδιότητας της Ο.Λ.ΚΕ. Α.Ε., διαθέτει την κατάλληλη εμπειρία, όλες τις απαιτούμενες άδειες, κατάλληλο εξοπλισμό (χερσαίο και πλωτό, απορριμματοφόρα, οχήματα μεταφοράς κάδων Containers, φορτηγά ψυγεία κ.α.), αποθηκευτικά μέσα (κάδοι Containers, big bags, βαρέλια UN κ.α.) και εξειδικευμένο προσωπικό όπως αυτά θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο επόμενο κεφάλαιο του παρόντος Σχεδίου, για την πλήρη εξυπηρέτηση των χρηστών των λιμένων αρμοδιότητας της Ο.Λ.ΚΕ. Α.Ε.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι ποσότητες των στερεών αποβλήτων που αναμένεται να παραδοθούν συνολικά, θα κυμαίνονται από 7.500 έως 8.000 m³ ανά έτος.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την παραλαβή και την μεταφορά των στερεών αποβλήτων είναι οι ακόλουθοι:

• Παραλαβή στερεών αποβλήτων από το αγκυροβόλιο, με χρήση πλωτών μέσων, αυτοκινούμενες ή ρυμουλκούμενες φορτηγίδες κατάλληλα εξοπλισμένες με τις απαιτούμενες άδειες

• Παραλαβή και μεταφορά με κλειστά απορριμματοφόρα οχήματα
• Παραλαβή σε Containers open top, φόρτωση με σύστημα ROLL ON – ROLL OF σε κατάλληλα οχήματα με «γάντζο»
• Παραλαβή σε Containers skip, φόρτωση σε ειδικά skip loader
• Παραλαβή με ειδικά οχήματα με σύστημα φόρτωση «αρπάγες» για την παραλαβή ογκωδών αποβλήτων
• Παραλαβή με ειδικά φορτηγά ψυγεία για μεταφορά αποβλήτων υγειονομικών μονάδων και αντίστοιχα για μεταφορά Ζωικών Υποπροϊόντων.

• Ουσίες που καταστρέφουν το όζον κ.α. – ANNEX VI

Σύμφωνα με τη Δ.Σ. MARPOL 73/78 απαιτούνται ευκολίες υποδοχής για τα παρακάτω απόβλητα πλοίων:

• Ουσίες που καταστρέφουν το όζον όπως π.χ. τα CFC’s και HALON, καθώς και εξοπλισμό που περιέχει τέτοιες ουσίες.
• Υπολείμματα από συστήματα καθαρισμού καυσαερίων πλοίων (σε αέρια, στερεή ή υγρή μορφή).

Για την κάλυψη των αναγκών παράδοσης των αποβλήτων των πλοίων που καταπλέουν στους λιμένες αρμοδιότητας της Ο.Λ.ΚΕ Α.Ε., ο ανάδοχος των εργασιών συλλογής υγρών αποβλήτων θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλα βυτιοφόρα οχήματα, μετά από σχετική ειδοποίηση του εξυπηρετούμενου πλοίου.

Σύμφωνα και με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Κεφάλαιο 2, για τις ουσίες που καταστρέφουν το όζον η μέγιστη ποσότητα ανά παράδοση δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 25 m³, οπότε για να καλυφθούν οι ανάγκες του λιμένα χρειάζεται ένα (1) βυτιοφόρο όχημα, χωρητικότητας τουλάχιστον 18 m³.

Για την κάλυψη των αναγκών αποβλήτων από υπολείμματα καθαρισμού σε στερεή μορφή που παραδίδουν τα πλοία που καταπλέουν στους λιμένες αρμοδιότητας της Ο.Λ.ΚΕ. Α.Ε., ο ανάδοχος συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλα οχήματα, μετά από σχετική ειδοποίηση του εξυπηρετούμενου πλοίου.