3.1. Εισαγωγή

Τις δεκαετίες του 1950 και 1960, η Διεθνής κοινότητα ίδρυσε Διεθνή Ινστιτούτα και Νομικά όργανα για να αντιμετωπιστούν οι διαρκώς αυξανόμενοι όγκοι αποβλήτων που απορρίπτονταν στις ακτές και στην ανοικτή θάλασσα. Σήμερα υπάρχει μεγάλος αριθμός διεθνών και τοπικών ινστιτούτων και οργάνων για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Η πρώτη προσέγγιση σε διεθνές επίπεδο για τον έλεγχο της θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή ήταν η "Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη Ρύπανσης της Θάλασσας από Πετρέλαιο" του 1954 (International Convention for the Prevention of Pollution of the Sea by Oil) γνωστή ως OILPOL 54.

Παρά τις σημαντικές αναθεωρήσεις που υπέστη (1962 και 1969) η σύμβαση OILPOL δεν κατάφερε να επιτύχει τους στόχους της στους οποίους περιλαμβανόταν και η παροχή ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων. Η Δ.Σ. OILPOL 54 απαιτούσε από τα συμβαλλόμενα κράτη να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για τη βελτίωση της παροχής επαρκών ευκολιών υποδοχής. Όμως, η παροχή ευκολιών υποδοχής αφέθηκε στην ευθύνη (discretion) της Λιμενικής Αρχής (Port State) και δεν ήταν απαιτούμενη συνθήκη για συμμόρφωση με τη Δ.Σ. OILPOL 54. Αυτός ήταν ίσως και ο κύριος λόγος για τον οποίο η εγκατάσταση ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων στα πλαίσια της σύμβασης αυτής, δεν προχώρησε ικανοποιητικά.

Για την ελαχιστοποίηση της εκούσιας ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος από πετρέλαιο και άλλες ουσίες, όπως και για την ελαχιστοποίηση της ατυχηματικής απόρριψης αυτών των ουσιών, αναπτύχθηκε η Διεθνής Σύμβαση για την πρόληψη Ρύπανσης από πλοία του 1973, ώστε να αντικαταστήσει την OILPOL 54. Η Σύμβαση αυτή αναθεωρήθηκε περαιτέρω με το Πρωτόκολλο του 1978, τα οποία πλέον αντιμετωπίζονται ως κοινό όργανο και αναφέρονται ως η «Διεθνής Σύμβαση (Δ.Σ) MARPOL 73/78».

Σήμερα η Διεθνής Σύμβαση MARPOL 73/78 αποτελεί το βασικό διεθνές νομικό πλαίσιο για την πρόληψη της ρύπανσης που προκαλείται από τα πλοία. Η σύμβαση καλύπτει και τις δύο περιπτώσεις ρύπανσης, αυτές που προκαλείται από την επιχειρησιακή λειτουργία των πλοίων αλλά και στην πρόσκληση ρύπανσης από ατύχημα. Ο IMO υιοθέτησε την σύμβαση στις 2 Νοεμβρίου 1978.

Η MARPOL 73/78 περιέχει 20 άρθρα και 2 πρωτόκολλα που περιγράφουν το γενικό πλαίσιο της πρόληψης της ρύπανσης από πλοία, ενώ επίσης αποτελείται από έξι παραρτήματα που περιγράφουν αναλυτικά τις απαιτήσεις και τους κανονισμούς για την πρόληψη της ρύπανσης της θάλασσας από συγκεκριμένες κατηγορίες αποβλήτων.

Αναλυτικότερα το βασικό περιεχόμενο των παραρτημάτων περιγράφεται στη συνέχεια:

Όλα τα ανωτέρω Παραρτήματα της Δ.Σ. MARPOL 73/78 (εκτός από το Παράρτημα III) απαιτούν την παροχή επαρκών ευκολιών υποδοχής για κάθε τύπο αποβλήτου, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των πλοίων που συνήθως καταπλέουν στο λιμάνι.

Συνοπτικά οι απαιτήσεις της Δ.Σ. MARPOL 73/78, σχετικά με τις ευκολίες υποδοχής αποβλήτων πλοίων παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Στις απαιτήσεις του Παρατήματος ΙΙΙ για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από επιβλαβείς ουσίες σε συσκευασμένη μορφή, δεν περιλαμβάνεται απαίτηση για την παροχή ευκολιών υποδοχής. Όμως σε περίπτωση που η συσκευασία καταστραφεί και το περιεχόμενο αυτής διαρρεύσει, απαιτούνται ευκολίες υποδοχής με βάση τα προβλεπόμενα στο Παράρτημα V. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτά τα υπολείμματα και οι κατεστραμμένες συσκευασίες όπου τέτοια υπολείμματα, περιέχονται, απαιτούν κατάλληλες προφυλάξεις, προκειμένου να αποφευχθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος.

Επιπλέον, για την ορθή εφαρμογή της ΔΣ MARPOL 73/78, η Επιτροπή Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (IMO) έχει εκδώσει εγχειρίδια και οδηγίες για τις ευκολίες υποδοχής αποβλήτων πλοίων (IMO Comprehensive Manual on Port Reception Facilities, IMO Consolidated Guidance for Port Reception Facilities Providers and Users) τα οποία και αναθεωρούνται συνεχώς. Το Σχέδιο έχει εκπονηθεί με βάση τις τελευταίες αναθεωρήσεις των εγχειριδίων και των οδηγιών:

• MEPC 67/11 11-7-2014: Revision of the IMO Comprehensive Manual of Port Reception Facilities.
• MEPC.1/Circ.834 15-4-2014: Consolidated Guidance for Port Reception Facilities Providers and Users.
• MEPC.1/Circ.834/Rev.1 1-3-2018: Consolidated Guidance for Port Reception Facilities Providers and Users (Αναθεώρηση).
• MEPC.295(71) 7-8-2017: 2017 Guidelines for the implementation of MARPOL ANNEX V.
• MEPC.2/Circ.231-12-2017: Provisional categorization of liquid substances in accordance with MARPOL ANNEX II and the IBC code.

Επιπροσθέτως, η εν λόγω επιτροπή τροποποιεί την MARPOL 73/78 και τα προσαρτήματα της εκδίδοντας τροποποιήσεις. Επιπλέον το 1997 ο IMO εξέδωσε πρωτόκολλο για την προσθήκη του προσαρτήματος VI. Στην συνέχεια ακολουθούν οι βασικές σχετικές τροποποιήσεις και η προσθήκη με χρονολογική σειρά:

• 1997 Protocol to amend the Maritime Pollution Convention (MARPOL 73/78): Annex VI.
• MEPC.116(51) – 1 April 2004: Amendments to the Appendix to Annex V of MARPOL 73/78.
• MEPC.117(52) – 15 October 2004: Revised Annex I of MARPOL 73/78.
• MEPC.176(58) – 10 October 2008: Revised MARPOL Annex VI.
• MEPC.193(61) – 01 October 2010: Revised MARPOL Annex III.
• MEPC.199(62) - 15 July 2011: Guidelines for reception facilities under MARPOL Annex VI.
• MEPC.201(62) – 15 July 2011: Revised MARPOL Annex V.
• MEPC.216 (63), - 2March 2012: Regional arrangements for port reception facilities under MARPOL Annexes I, II, IV and V.
• MEPC.217 (63) – 2 March 2012: Regional arrangements for port reception facilities under MARPOL Annex VI and Certification of marine diesel engines fitted with Selective Catalytic Reduction systems under the NO. Technical Code 2008.
• MEPC.235(65) – 17May 2013: Amendments to Form A and Form B of Supplements to the IOPP Certificate under MARPOL Annex I.
• MEPC.238(65) – 17 May 2013: Amendments to MARPOL Annexes I and II to make the RO Code mandatory.
• MEPC.257(67) – 17October 2014: Amendment to MARPOL Annex III – Amendment to the appendix on criteria for the identification of harmful substances in packaged form.
• MEPC.258(67) – 17October 2014: Amendments to MARPOL Annex VI – Amendments to regulations 2 and 13 and the Supplement to the IAPP Certificate.
• MEPC.256(67) – 17 October 2014: Amendment to MARPOL Annex I – Amendment to regulation 43.
• MEPC.277(70) – 28 October 2016: Amendments to MARPOL Annex V – HME substances and Form of Garbage Record Book.
• MEPC.286(71) – 7 July 2017: Designation of the Baltic Sea and the North Sea Emission Control Areas for NOX Tier III control – Information to be included in the bunker delivery note.
• MEPC. 304(72) – 13 April 2018: Initial IMO strategy on reduction of GHG emissions from ships.
• MEPC.324(75) – 20 November 2020: Amendments to MARPOL Annex VI.
• MEPC.328(76) – 17 June 2021: 2021 Revised MARPOL Annex VI.
• MEPC.340(77) – 26 November 2021: 2021 guidelines for exhaust gas cleaning systems.
• MEPC.343(78) – 10 June 2022: Amendments to MARPOL Annex I (Watertight doors).

Τέλος η διεθνής συνθήκη SOLAS αφορά την ασφάλεια της ζωής στην θάλασσα και υιοθετήθηκε το 1974. Η SOLAS αποτελείται από 12 κεφάλαια και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει κανονισμούς που αφορούν την μεταφορά φορτίων και επικίνδυνων αγαθών καθώς επίσης περιλαμβάνει κανονισμούς για την ασφάλεια και την πρόληψη ατυχημάτων από πυρκαγιά και άλλους παράγοντες. 

Σε σχέση με το ANNEX III της MARPOL η SOLAS περιλαμβάνει κανονισμούς για την ταξινόμηση, συσκευασία, σήμανση, επισήμανση και πινακίδες, τεκμηρίωση και στοιβασία επικίνδυνων εμπορευμάτων.

3.2.      Ευρωπαϊκό Νομοθετικό Πλαίσιο 

Οδηγία  2019/883/ΕΕ

Στο πλαίσιο υιοθέτησης των απαιτήσεων της Δ.Σ. MARPOL 73/78, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα εξέδωσε στις 17 Απριλίου 2019 τη Νέα Οδηγία 2019/883/ΕΕ σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, για την τροποποίηση της Οδηγίας 2010/65/ΕΕ και την κατάργηση της οδηγίας 2000/59/ΕΚ.

Η εν λόγω Οδηγία είναι βασισμένη στην προηγούμενη Οδηγία 2000/59/ΕΚ, και τίθεται σε εφαρμογή εκατό μέρες από τη δημοσίευση της, δηλ. την 27 Ιουλίου 2019, και υποχρεώνει τα Κράτη Μέλη, αφενός να προσαρμόσουν μέχρι τις 28-6-2021 το εθνικό τους δίκαιο (για την Ελλάδα π.χ. η ΚΥΑ 8111.1/41/09/2009 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) και αφετέρου να διασφαλίσουν την ύπαρξη επαρκών εγκαταστάσεων παραλαβής των αποβλήτων των πλοίων στου λιμένες, με βελτίωση της σχετικής διαδικασίας, χωρίς καθυστερήσεις των πλοίων.

Σε γενικές γραμμές στην νέα οδηγία τίθεται το πλαίσιο για τα παρακάτω σημαντικά στοιχεία:

• Λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής.
• Προγράμματα παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων (σχέδιο).
• Εκ των προτέρων κοινοποίηση αποβλήτων.
• Παράδοση αποβλήτων από πλοία.
• Συστήματα κάλυψης του κόστους.
• Εξαιρέσεις.
• Επιβολή (συμπεριλαμβάνει στοιχεία για επιθεωρήσεις, υποχρεώσεις επιθεώρησης, Σύστημα πληροφοριών, παρακολούθησης και επιβολής, Υποβολή αναφορών και ανταλλαγή πληροφοριών, Καταχώριση των επιθεωρήσεων, Κατάρτιση του προσωπικού και κυρώσεις).

Οδηγία  2010/65/ΕΕ

Η Οδηγία 2010/65/ΕΕ αφορά τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων για τα πλοία κατά τον κατάπλου ή/και απόπλου από λιμένες των κρατών μελών και για την κατάργηση της οδηγίας 2002/6/ΕΚ. Η οδηγία περιλαμβάνει γενικές απαιτήσεις που πρέπει να τηρηθούν από τα κράτη μέλη πάνω στο θέμα των πληροφοριών που κοινοποιούνται από τα πλοία. Μεταξύ αυτών των θεμάτων είναι η εκ των προτέρων κοινοποίηση των αποβλήτων των πλοίων.

Η τροποποίηση της από την 2019/883/ΕΚ αφορά το παράρτημα Α και περιλαμβάνει τυπική αντικατάσταση του τίτλου  από «Κοινοποίηση αποβλήτων και καταλοίπων» που συνοδεύεται από την επεξήγηση «Άρθρο 6 της οδηγίας 2000/59/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου (ΕΕ L 332 της 28.12.2000, σ. 81).» σε τίτλο «Κοινοποίηση αποβλήτων από πλοία, συμπεριλαμβανομένων των καταλοίπων» που αντιστοίχως συνοδεύεται από την επεξήγηση «Άρθρα 6, 7 και 9 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/883 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ και την κατάργηση της οδηγίας 2000/59/ΕΚ (ΕΕ L 151 7.6.2019, σ. 116)».

Οδηγία  2009/16/ΕΚ

Επιπροσθέτως η Οδηγία 2009/16/ΕΚ αφορά τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα και καθορίζει το πλαίσιο των επιθεωρήσεων των πλοίων με σκοπό τον έλεγχο της συμμόρφωσής τους:

• Προς το διεθνές και το σχετικό κοινοτικό δίκαιο περί ασφαλούς ναυτιλίας, ασφάλειας στη θάλασσα, προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και συνθηκών διαβίωσης και εργασίας επί των πλοίων, ανεξαρτήτως σημαίας
• Θέσπιση κοινών κριτηρίων για τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα και την εναρμόνιση των διαδικασιών επιθεώρησης και κράτησης πλοίων με βάση την εμπειρία που έχει αποκτηθεί στο πλαίσιο του ΜΣ (Μνημόνιο Συµφωνίας των Παρισίων).
• Εφαρμογή εντός της Κοινότητας ενός συστήματος ελέγχου από το κράτος λιμένα βασιζόμενου σε επιθεωρήσεις που εκτελούνται εντός της Κοινότητας και της περιοχής του ΜΣ των Παρισίων, με στόχο την επιθεώρηση όλων των πλοίων με συχνότητα που εξαρτάται από την κατηγορία κινδύνου στην οποία ανήκουν, ώστε τα πλοία που παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο να υποβάλλονται σε ενδελεχέστερη επιθεώρηση διεξαγόμενη σε συχνότερα χρονικά διαστήματα.

Οδηγία  2008/98/ΕΚ

Σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων, έχει εκδοθεί η Οδηγία 98/2008/ΕΚ, περί Αποβλήτων. Η Οδηγία Πλαίσιο, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Ν. 4042/2012, θεσπίζει την ιεραρχία δράσεων για το σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, διάθεση), προβλέπει τη θέσπιση στόχων πρόληψης της παραγωγής των απορριμμάτων, καθώς και τη χωριστή συλλογή υλικών όπως τουλάχιστον το χαρτί, τα μέταλλα, το πλαστικό, το γυαλί από το 2015 και θέτει τους εξής στόχους ανακύκλωσης:

• έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχομένως άλλης προέλευσης στο βαθμό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόμοια με τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί κατ’ ελάχιστον στο 50% ως προς το συνολικό βάρος
• έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η ανάκτηση των αποβλήτων εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ.) πρέπει να αυξηθεί κατά 70 % τουλάχιστον ως προς το βάρος
• Άλλες πρόνοιες αφορούν την εφαρμογή της αρχής της εγγύτητας και της αυτάρκειας (άρθρο 16) και την εφαρμογή της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει (άρθρο 14) για κατανομή του κόστους διαχείρισης. Επίσης καθορίζει πότε η αποτέφρωση των απορριμμάτων θεωρείται ανάκτηση και όχι διάθεση, σε συμφωνία και με τα έγγραφα αναφοράς των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών για την αποτέφρωση των αποβλήτων (IPPC Directive). Αναφορικά με τα Βιολογικά απόβλητα, η Οδηγία δεν επιβάλει ποσοτικούς στόχους αλλά προτρέπει (άρθρο 22) :
• Την ξεχωριστή συλλογή τους με στόχο την ξεχωριστή επεξεργασία τους
• Την επεξεργασία του οργανικού κλάσματος με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος
• Τη χρήση περιβαλλοντικά ασφαλών προϊόντων από την επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων.

Επίσης ισχύουν η Οδηγία 94/62/ΕΚ για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίες  (όπου ορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι για την ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας) και η Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί της υγειονομικής ταφής αποβλήτων.

Κανονισμός (ΕΕ) 2017/352

O Κανονισμός 2017/352/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2017, για τη θέσπιση πλαισίου όσον αφορά την παροχή λιμενικών υπηρεσιών και κοινών κανόνων για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια των λιμένων, που τίθεται σε πλήρη εφαρμογή την 24/03/2019, επιγραμματικά αναφέρεται ότι θεσπίζει:

• πλαίσιο για την παροχή λιμενικών υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένης της συλλογή των αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου) και
• κοινούς κανόνες σχετικά με τη χρηματοοικονομική διαφάνεια και τα τέλη λιμενικών υπηρεσιών και λιμενικών υποδομών.

Ο Κανονισμός εφαρμόζεται σε όλους τους θαλάσσιους λιμένες του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.

Οι υπηρεσίες παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίων αποτελεί αντικείμενο του πεδίου εφαρμογής του ΕΕ Καν. 352/2017 και κατά την επιλογή τους, οι ΦΔΛ θα πρέπει να εφαρμόζουν τις προβλεπόμενες προδιαγραφές και αρχές.

Κανονισμός (ΕΕ) 952/2013

Ο Κανονισμός 2013/915/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Οκτωβρίου 2013 για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Κανονισμός (ΕΕ) 1013/2006

Ο Κανονισμός (EK) με αριθ. 2006/1013/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

3.3.      Ελληνικό Νομοθετικό Πλαίσιο 

Η Διεθνής Σύμβαση MARPOL 73/78 περί Πρόληψης της Ρύπανσης της Θάλασσας από Πλοία, έχει περάσει στη Ελληνική νομοθεσία με το Νόμο 1269/1982 ("Για την κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης «περί προλήψεως της ρυπάνσεως της θαλάσσης από πλοία"). Μετέπειτα τροποποιήσεις αυτής και των Παραρτημάτων της, μεταφέρθηκαν στην Εθνική Νομοθεσία, με:

• την Υ.Α. 2431.02/10/07/2007, (ΦΕΚ 257/Β/2007) Καθορισμός νέου τύπου «διεθνούς πιστοποιητικού πρόληψης της ρύπανσης από πετρέλαιο (IOPPC)».
• την Υ.Α. 2431.06.1/13/05/2005, (ΦΕΚ 644/Β/13.5.2005) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου του 1978 σχετικά με τη Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973 (Τροποποιήσεις στο Προσάρτημα του Παραρτήματος V της MARPOL, 73/78)».
• το Ν. 3104/2003, (ΦΕΚ 28/Α/10.2.2003) «Κύρωση του Πρωτοκόλλου του 1997 που τροποποιεί τη Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη Ρύπανσης από πλοία του 1973, όπως τροποποιήθηκε από το πρωτόκολλο του 1978 που σχετίζεται με αυτή».

Επίσης, ισχύουν τα ακόλουθα νομοθετήματα που σχετίζονται με τη Διεθνή Σύμβαση MARPOL 73/78:

• Π.Δ. 14/2011 (ΦΕΚ 29Α/2011) Αποδοχή τροποποιήσεων στα Παραρτήματα VI του Πρωτοκόλλου του 1997 το οποίο τροποποιεί την Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973 όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο του 1978 που σχετίζεται με αυτή (Αναθεωρημένα Παραρτήματα VI της Δ.Σ. MARPOL 73/78), ως τροποποιήθηκε και ισχύει.
• ΥΑ 2263.1-7/38042/2018/2018 (ΦΕΚ 2287/Β/18.6.2018) Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου 1997 το οποίο τροποποίησε την Διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973, όπως αυτή τροποποιήθηκε με το Πρωτόκολλο του 1978 – Τροποποιήσεις στο Παράρτημα VΙ της Δ.Σ. MARPOL (Καθορισμός της Βαλτικής Θάλασσας και της Βόρειας Θάλασσας ως Περιοχές Ελέγχου Εκπομπών ΝΟx Βαθμίδας ΙΙΙ) – (Πληροφορίες που πρέπει να συμπεριληφθούν στο δελτίο παράδοσης καυσίμου)».
• ΥΑ 2263.1-4/66/15 (ΦΕΚ 1438/Β/10.7.2015) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου του 1978 που σχετίζεται με τη Διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973 - Τροποποιήσεις στο Παράρτημα III της Δ.Σ. MARPOL (Τροποποιήσεις στο προσάρτημα σχετικά με τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό επικίνδυνων ουσιών σε συσκευασμένη μορφή)».
• ΥΑ 2263.1-1/67/15 (ΦΕΚ 1438/Β/10.7.2015) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου 1997 για την τροποποίηση της Διεθνούς Σύμβασης για την Πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973, όπως τροποποιήθηκε με το Πρωτόκολλο του 1978 που σχετίζεται με αυτή - Τροποποιήσεις στο Παράρτημα VI της Δ.Σ. MARPOL (Τροποποιήσεις στους Κανονισμούς 2 και 13 καθώς και στο Συμπλήρωμα του ΔΠΠΡΑ)».
• Υ.Α. 2263.1−2/65/15/2015 (ΦΕΚ 1438/Β/10.7.2015) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου του 1978 που σχετίζεται με τη Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973 - Τροποποιήσεις στο Παράρτημα I της Δ.Σ. MARPOL (Τροποποιήσεις στον Κανονισμό 43)».
• Υ.Α. 531.5−1/2013/3791/2013 (ΦΕΚ 2609/Β/15.10.2013) Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου του 1978 του σχετικού με τη διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της Ρύπανσης από πλοία, 1973, (Τροποποιήσεις στον Τύπο Α και Β του Συμπληρώματος του Διεθνούς Πιστοποιητικού Πρόληψης Ρύπανσης από Πετρέλαιο (ΔΠΠΡΠ)).
• Υ.Α. 531.5−1/2013/3792/2013 (ΦΕΚ 2609/Β/15.10.2013) Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα του Πρωτοκόλλου του 1978 του σχετικού με τη διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973, (Τροποποιήσεις στα Παραρτήματα Ι και ΙΙ της MARPOL 73/78 που καθιστούν τον Κώδικα για τους Αναγνωρισμένους Οργανισμούς υποχρεωτικό).
• ΚΥΑ 531.5-5/2013 (ΦΕΚ 139/Β/29.1.2013) «Αποδοχή τροποποιήσεων στα Παραρτήματα της Διεθνούς Σύμβασης για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973, όπως τροποποιήθηκε από το πρωτόκολλο του 1978 που σχετίζεται με αυτή (ΔΣ MARPOL 73/78)».
• Π.Δ. 59/2013 (ΦΕΚ 109/Α`/10.5.2013) Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα ΙΙΙ του Πρωτοκόλλου του 1978 αναφορικά με τη Διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973. (Αναθεωρημένο Παράρτημα ΙΙΙ της Δ.Σ MARPOL 73/78).
• Π.Δ. 8/2013 (ΦΕΚ 27/Α/31.1.2013) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα V του Πρωτοκόλλου του 1978 αναφορικά με τη Διεθνή Σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973 (αναθεωρημένο Παράρτημα V της Δ.Σ. MARPOL 73/78)»
• ΥΑ 2263.1-6/36291/2017/2017 (ΦΕΚ 1846Β_2017) «Αποδοχή τροποποιήσεων στο Παράρτημα της Διεθνούς Σύμβασης για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία, 1973, όπως τροποποιήθηκε με το Πρωτόκολλο του 1978 που σχετίζεται με αυτή - Τροποποιήσεις στο Παράρτημα V της Δ.Σ. MARPOL (Επιβλαβείς Ουσίες για το Θαλάσσιο Περιβάλλον και Υπόδειγμα του Βιβλίου Απορριμμάτων)».

Επίσης, ισχύει το ΠΔ 55/1998 (ΦΕΚ 58/Α/20.3.1998) «Προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος» (τροποποιημένο). Στο εν λόγω ΠΔ, μεταξύ των άλλων, καθορίζονται τα ακόλουθα:

• Απαγορεύεται η απόρριψη στις ακτές και στα λιμάνια, πετρελαίου, πετρελαιοειδών μιγμάτων, επιβλαβών ουσιών ή μιγμάτων αυτών και πάσης φύσεως αποβλήτων, λυμάτων και απορριμμάτων από τα οποία μπορεί να προκληθεί ρύπανση της θάλασσας και των ακτών (παρ. Ια του άρθρου 3 του ΠΔ 55/98).
• Τα πλοία που καταπλέουν σε ελληνικά λιμάνια, όρμους και αγκυροβόλια υποχρεούνται να παραδίδουν τα πάσης φύσεως πετρελαιοειδή μίγματα, τα απορρίμματα, τα υπολείμματα φορτίου και τα κατάλοιπα επιβλαβών ουσιών στις αναγνωρισμένες ευκολίες υποδοχής καταλοίπων του λιμανιού (παρ. 1(β) του άρθρου 4 του ΠΔ 55/98).

Στον πίνακα που ακολουθεί αντιστοιχίζονται οι τροποποιήσεις της MARPOL 73/78 με την Ελληνική νομοθεσία.

ΚΥΑ 3122.3-15/71164/2021

Για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων που παράγονται από πλοία και καταλοίπων φορτίου ισχύει η ΚΥΑ 3122.3-15/71164/2021. Οι κυριότερες υποχρεώσεις που απορρέουν από την εν λόγω ΚΥΑ και αφορούν το φορέα διαχείρισης των λιμένων είναι:

• Η διάθεση λιμενικών εγκαταστάσεων παραλαβής αποβλήτων κατάλληλων να καλύψουν τις ανάγκες των σκαφών που χρησιμοποιούν τους λιμένες (άρθρο 4 της ΚΥΑ).
• Η κατάρτιση και εφαρμογή Σχεδίου παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων (άρθρο 5 της ΚΥΑ).
• Η επιβολή τέλους παράδοσης αποβλήτων από τα σκάφη που χρησιμοποιούν το λιμένα (άρθρο 8 της ΚΥΑ).
• Λοιπές υποχρεώσεις, όπως καθορίζονται στο άρθρο 16 της ΚΥΑ.

Επιπλέον, τα βασικά νομοθετήματα που σχετίζονται με τη Διαχείριση Αποβλήτων είναι τα ακόλουθα:

• Ο Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ 160/Α) Για την προστασία του περιβάλλοντος, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α) Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4042/2012 Εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας με την Οδηγία πλαίσιο περί διαχείρισης αποβλήτων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ 92/Α) Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4736/2020 (ΦΕΚ 200/Α) Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και λοιπές διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α) Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/ 851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα και  την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές πολεοδομικές, ενεργειακές και συναφείς επείγουσες ρυθμίσεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4843/2021 (ΦΕΚ 193/Α) Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  της 11ης Δεκεμβρίου 2018 «σχετικά με την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση», προσαρμογή στον Κανονισμό 2018/1999/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και  του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης  και της Δράσης για το Κλίμα και στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 2019/826/ΕΕ της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2019, «για την τροποποίηση των  Παραρτημάτων VIII και IX της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το περιεχόμενο των περιεκτικών  αξιολογήσεων του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης» και συναφείς ρυθμίσεις για την  ενεργειακή απόδοση στον κτιριακό τομέα, καθώς  και την ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και άλλες επείγουσες διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4936/2022 (ΦΕΚ 105/Α) Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος, κωδικοποιημένος με τον 4986/2022, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 43942/4026/2016 (ΦΕΚ 2992/Β) Οργάνωση και λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων (ΗΜΑ), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν.4042/2012 (Α' 24), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4504/2017 (ΦΕΚ 184/Α) Δια βίου εκπαίδευση προσωπικού Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενδυνάμωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας σε θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενίσχυση της Κοινωνικής συμμετοχής στην ακτοπλοΐα, θέματα πολιτικού προσωπικού, συμπλήρωση διατάξεων για τα λιμενικά έργα και άλλες διατάξεις (Α΄ 184), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 51/2007 (54/Α) Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των υδάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000», ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 405/1995 (ΦΕΚ 272/Α) Κανονισμός φόρτωσης, εκφόρτωσης, διακίνησης και παραμονής επικινδύνων ειδών σε λιμένες και μεταφορά αυτών δια θαλάσσης, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 16/2011 (ΦΕΚ 36/Α) Έλεγχος των πλοίων από το κράτος λιμένα, σύμφωνα με την Οδηγία 2009/16/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 2960/2001 (ΦΕΚ 265/Α) Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 49/2005 (ΦΕΚ 66/Α) Ενσωμάτωση της οδηγίας 2002/59/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2002 «Δημιουργία κοινοτικού συστήματος κυκλοφορίας των πλοίων και ενημέρωσης», ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 125/2012 (ΦΕΚ 221/Α) Προσαρμογή του εσωτερικού δικαίου στην οδηγία 2010/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων για τα πλοία κατά τον κατάπλου ή/και απόπλου από λιμένες των κρατών μελών και για την κατάργηση της οδηγίας 2002/6/ΕΚ, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Υ.Α. 2122/30/2003 Έγκριση Γενικού Κανονισμού Λιμένα με αριθμό 34 «Προϋποθέσεις και μέτρα για την παραλαβή πετρελαιοειδών καταλοίπων από πλοία», ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 2252/1994 (ΦΕΚ 192/Α) Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης "για την ετοιμότητα, συνεργασία και αντιμετώπιση της ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο 1990" και άλλες διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 11/2002 (ΦΕΚ 6/Α) Εθνικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο και άλλες επιβλαβείς ουσίες, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 3231.2/17/92 (ΦΕΚ 585/Β) Σχέδιο έκτακτης ανάγκης αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο και οδηγίες για την εφαρμογή του στα πλοία, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η KYA Γ5/145078/2021 (ΦΕΚ 3202/B) Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τις εσωτερικές μεταφορές επικινδύνων εμπορευμάτων, όπως τα παραρτήματά της προσαρμόστηκαν στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο με την Οδηγία (ΕΕ) 2020/1833 της Επιτροπής, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 3231.8/1/89 (ΦΕΚ 573/Β) Όροι και προϋποθέσεις χορήγησης άδειας σε πλοία και πλωτά ναυπηγήματα, που χρησιμοποιούνται σαν πλωτές ευκολίες υποδοχής πετρελαιοειδών καταλοίπων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 3221.2/2/89 (ΦΕΚ 435/Β) Όροι και προϋποθέσεις χορήγησης άδειας σε πλοία και πλωτά ναυπηγήματα που χρησιμοποιούνται ως πλωτές ευκολίες υποδοχής λυμάτων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 400/96 (ΦΕΚ 268/Α) Κανονισμοί για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από τα λύματα των πλοίων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 181051/1090/82 (ΦΕΚ 266/Β) Όροι και προϋποθέσεις αναγνώρισης πλοίων ή φορτηγίδων ή πλωτών γενικά ναυπηγημάτων που χρησιμοποιούνται ως ευκολίες υποδοχής στερεών υπολειμμάτων πλοίων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ με αριθμ. Α.1237/2019 (ΦΕΚ 2927/Β) Τελωνειακή διαδικασία συλλογής-παραλαβής, μεταφοράς, επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων υγρών καυσίμων (SLOPS) και αποβλήτων λιπαντικών ελαίων (ΑΛΕ) που παράγονται από την κίνηση και λειτουργία των πλοίων.

Επιπλέον των προαναφερθέντων, στο νομικό πλαίσιο που διέπει τα επικίνδυνα απόβλητα στις υπηρεσίας παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίων περιλαμβάνονται κατά περίπτωση και τα κάτωθι νομοθετήματα:

• Ο Ν. 2939/2001 Περί εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων όπως τροποποιήθηκε και ισχύει (τελευταία τροποποίηση με το Ν. 4496/2017 - για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, προσαρμογή στην Οδηγία 2015/720/ΕΕ, ρύθμιση θεμάτων του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης και άλλες διατάξεις), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 51373/4684/2015 Κύρωση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 62952/5384/2016 Έγκριση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ), σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4470/2017 Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τον Έλεγχο και Διαχείριση του Έρματος και των Ιζημάτων που προέρχονται από τα Πλοία, 2004 και άλλες διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 13588/725/2006 (ΦΕΚ 383/Β) Μέτρα όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991, (ΦΕΚ 383Β/12-03-06), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ Η.Π. 24944/1159/2006 (ΦΕΚ 791/Β) Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. Β) της υπ’ αριθμ. 13588/725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων κ.λ.π.» (Β’383) και σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του άρθρο 7 (παρ. 1) της οδηγίας 91/156/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 82/2004 (ΦΕΚ Α/64) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 41624/2057/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1625/Β) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σε συμμόρφωση με τις διατάξεις των οδηγιών, 2006/66/ΕΚ «σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και με την κατάργηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ» και 2008/103/ΕΚ «για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, όσο αφορά την τοποθέτηση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών στην αγορά», του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ Η.Π. 23615/651/Ε.103/2014 (ΦΕΚ 1184/Β) Καθορισμός κανόνων, όρων και προϋποθέσεων για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2012/19/ΕΚ «σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)», του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Ιουλίου 2012 και άλλες διατάξεις, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Υ.Α. 146163/2012 Μέτρα και όροι για τη διαχείριση αποβλήτων υγειονομικών μονάδων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Απόφαση Γ.Δ. Περιβάλλοντος ΥΠΕΚΑ με αρ. πρωτ. Οικ. 33312/4110/03-07-2012 (ΑΔΑ: Β41Β0-Η3Ω) Ειδικό Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων (ΕΣΔΕΑΥΜ), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 Μέτρα, όροι και προγράμματα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Ο Ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/Α) Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στην εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στους τομείς των τροφίμων, των ζωοτροφών και της υγείας και προστασίας των ζώων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Υ.Α. 673/141426/2014 (ΦΕΚ 3109/Β) Υποδείγματα εντύπων για την εφαρμογή των άρθρων 1 έως 36 του N. 4235/2014 (Α΄ 32) στον τομέα των τροφίμων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Υ.Α. 612/118658/2020 (ΦΕΚ 1983/Β) Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 300, 14.11.2009, σ.1) και (ΕΕ) αριθ. 142/2011 της Επιτροπής (ΕΕ L 054, 26.2.2011, σ. 1), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 7589/731/2000 (ΦΕΚ 514/Β) Τοξικά και επικίνδυνα απόβλητα και εξάλειψη πολυχλωροδιφαινυλίων και πολυχλωροτριφαινυλίων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 18083/1098 E.103/2003 (ΦΕΚ 606/B) Σχέδια διάθεσης/απολύμανσης συσκευών που περιέχουν PCB. Γενικές κατευθύνσεις για τη συλλογή και μετέπειτα διάθεση συσκευών και αποβλήτων με PCB, σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΚΥΑ. 7589/731/00 (514/Β), ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η Υ.Α. 3131.1/01/1999 (ΦΕΚ 12/Β) Προϋποθέσεις και μέτρα ασφάλειας για τις εργασίες φόρτωσης ή εκφόρτωσης ή μετάγγισης χύμα πετρελαίου ή χύμα υγρών χημικών (ή και των καταλοίπων τους) ή χύμα υγροποιημένων αερίων που μεταφέρονται με δεξαμενόπλοια, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/2021 (ΦΕΚ 4514/Β) Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων σε εναρμόνιση με τις διατάξεις της οδηγίας 99/31/ΕΚ του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 1999 «περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων», όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/850 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 117/2004 (ΦΕΚ 82/Α) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις των Οδηγιών 2002/95 «σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων  ουσιών  σε είδη ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού» και 2002/96 «σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού» του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Επιπλέον των προαναφερθέντων, στην περίπτωση εργασιών επισκευής πλοίων σε ελληνικούς λιμένες, στο νομικό πλαίσιο που διέπει τα παραγόμενα απόβλητα κατά περίπτωση περιλαμβάνονται και τα κάτωθι:

• Η ΚΥΑ 114218/97 (ΦΕΚ 1016/Β) Κατάρτιση πλαισίου τεχνικών προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Το Π.Δ. 212/2006 (ΦΕΚ 212/Α) Προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε αμίαντο κατά την εργασία, σε συμμόρφωση με την οδηγία 83/477/ΕΟΚ του Συμβουλίου, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την οδηγία 91/382/ΕΟΚ του Συμβουλίου και την οδηγία 2003/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
• Η ΚΥΑ 4229/395/2013 (ΦΕΚ 318/Β) Προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται με την εκτέλεση κατεδαφιστικών έργων και εργασιών αφαίρεσης αμιάντου ή/και υλικών που περιέχουν αμίαντο από κτίρια, κατασκευές, συσκευές, εγκαταστάσεις και πλοία, καθώς επίσης και με εργασίες συντήρησης, επικάλυψης και εγκλεισμού αμιάντου ή/και υλικών που περιέχουν αμίαντο, ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.